cermen dilleri ne demek?

Cermen dilleri, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı bir alt ailedir.¹ Batı, doğu ve kuzey olmak üzere üç alt kola sahiptir; Almanca, Felemenkçe, İngilizce gibi diller batı koluna, İskandinav dilleri kuzey koluna, Gotça gibi diller ise günümüzde ölü olan doğu koluna aittir.² Tüm Cermen dilleri Proto Cermence adlı proto dilden türemiştir.³

Aile, coğrafi açıdan Batı ve Kuzey Avrupa'daki ülkelerde konuşulan dillerin birçoğunu kapsar. Cermen dilleri, Avrupa dışında; ABD, Kanada, Güney Afrika, Karayipler, Surinam, Avustralya, Yeni Zelanda'da da ana dil olarak konuşulmaktadır ve yaklaşık 550 milyon ana dil konuşura sahiptir. İkinci dil olarak lingua franca statüsündeki İngilizce vasıtasıyla Asya, Afrika ve diğer bölgelerde de konuşulmaktadır.

Çağdaş Cermen dilleri

Ethnologue'a göre yaşayan 48 Cermen dili vardır, bunlardan 41'i batı, 6'sı kuzey koluna aittir (Hunsrik dili sınıflandırılmamıştır.).⁴ Çağdaş Cermen dillerinin büyük bir kısmı Kuzey ve Batı Avrupa'da konuşulmaktadır. Aşağıda bu dillerden bazıları listelenmiştir.

Dil bilgisi

Bu diller genellikle bükümlüdür. Yani kendi içinde sözcük değişime uğrayarak çekilir. Mesela İngilizce "drink-drank-drunk" (Almanca "trinken-trank-getrunken")'ta olduğu gibi. Genellikle cümle yapısı özne + yüklem + tümleç şeklindedir.

Cermen dilleri aile tablosu


Demir Çağı <small>500 BC–AD 200</small>	Proto-Cermence
	Doğu Cermence
	Güney Cermence
Göç dönemi <small>AD 200–700</small>	Gotça,
	Vandalca, Burgundça,
Erken Orta Çağ <small>700–1100</small>
Orta Çağ <small>1100–1350</small>
Geç Orta Çağ<sup>2</sup> <small>1350–1500</small>
Erken Modern Çağ <small>1500–1700</small>	Kırım Gotçası
Modern Çağ <small>1700'lerden günümüze</small>

Dil karşılaştırması

Türkçe	İngilizce	İskoçça	Batı-Frizce	Afrikaans	Felemenkçe	Aşağı Saksça (Aşağı Almanca)	Groningenli Aşağı Saksça	Almanca	Gotça	İzlandaca	Faroece	İsveççe	Danca	Norveççe
Bokmål	Nynorsk
Elma	Apple	Aiple	Apel	Appel	Appel	Appel	Abbel	Apfel	Aplus	Epli	Epl(i)⁵	Äpple	Æble	Eple	Eple
Tahta	Board	Buird	Board	Bord	Bord	Boord	Bred	Brett/Bord⁶	Baúrd	Borð	Borð	Bord	Bord	Bord	Bord
Kayın ağacı	Beech	Beech	Boeke/ Boekebeam	Beuk	Beuk	Böke	Beukenboom	Buche	Bōka/-bagms	Bók	Bók	Bok	Bøg	Bøk	Bok/Bøk
Kitap	Book	Beuk	Boek	Boek	Boek	Book	Bouk	Buch	Bōka	Bók	Bók	Bok	Bog	Bok	Bok
Göğüs	Breast	Breest	Boarst	Bors	Borst	Bost	Bôrst	Brust	Brusts	Brjóst	Bróst	Bröst	Bryst	Bryst	Bryst
Kahverengi	Brown	Broun	Brún	Bruin	Bruin	Bruun	Broen	Braun	Bruns	Brúnn	Brúnur	Brun	Brun	Brun	Brun
Gün	Day	Day	Dei	Dag	Dag	Dag	Dag	Tag	Dags	Dagur	Dagur	Dag	Dag	Dag	Dag
Ölüm	Dead	Deid	Dea	Dood	Dood	Dood	Dood	Tod	Dauþs	Dauður	Deyður	Död	Død	Død	Daud
Ölmek	Die (Starve)	Dee	Stjerre	Sterf	Sterven	Döen/ Starven	Straarven	Sterben	Diwan	Deyja	Doyggja	Dö	Dø	Dø	Døy
Yeter	Enough	Eneuch	Genôch	Genoeg	Genoeg	Noog	Genog	Genug	Ganōhs	Nóg	Nóg/Nógmikið	Nog	Nok	Nok	Nok
Parmak	Finger	Finger	Finger	Vinger	Vinger	Finger	Vinger	Finger	Figgrs	Fingur	Fingur	Finger	Finger	Finger	Finger
Vermek	Give	Gie	Jaan	Gee	Geven	Geven	Geven	Geben	Giban	Gefa	Geva	Ge/Giva	Give	Gi	Gje (va)
Cam	Glass	Gless	Glês	Glas	Glas	Glas	Glas	Glas		Gler	Glas	Glas	Glas	Glass	Glas
Altın	Gold	Gowd	Goud	Goud	Goud	Gold	Gold	Gold	Gulþ	Gull	Gull	Guld/Gull	Guld	Gull	Gull
İyi	Good	Guid	Gód	Goed	Goed	Guot	Goud	Gut	Gōþ(is)	Góð	God	God	God	God	God
El	Hand	Haund	Hân	Hand	Hand	Hand	Haand	Hand	Handus	Hönd	Hond	Hand	Hånd	Hånd	Hand
Kafa	Head	Heid	Holle	Hoof⁷/ Kop	Hoofd/ Kop	Kopp	Heufd/ Kop	Haupt/ Kopf	Háubiþ	Höfuð	Høvd/ Høvur	Huvud	Hoved	Hode	Hovud
Yüksek	High	Heich	Heech	Hoog	Hoog	Hoog	Hoog/Höch	Hoch	Háuh	Hár	Høg/ur	Hög	Høj	Høy/høg	Høg
Ev/ Yurt	Home	Hame	Hiem	Heim⁸/ Tuis	Heim/Thuis	Heim	Thoes	Heim	Háimōþ	Heim	Heim	Hem	Hjem	Hjem/heim	Heim
Çentik	Hook/Crook	Heuk	Hoek	Haak	Haak	Haak	Hoak	Haken	Kram/ppa	Krókur	Krókur/Ongul	Hake/Krok	Hage/Krog	Hake/Krok	Hake/Krok
Ev	House	Hoose	Hûs	Huis	Huis	Huus	Hoes	Haus	Hūs	Hús	Hús	Hus	Hus	Hus	Hus
Bazı/ Çok	Many	Mony	Mannich/Mennich	Menige	Menig	Mennig	Ìnde	Manch	Manags	Margir	Mangir/Nógvir	Många	Mange	Mange	Mange
Ay	Moon	Muin	Moanne	Maan	Maan	Maan	Moan	Mond	Mēna	Máni/Tungl	Máni/Tungl	Måne	Måne	Måne	Måne
Gece	Night	Nicht	Nacht	Nag	Nacht	Natt/ Nacht	Nacht	Nacht	Nótt	Nótt	Natt	Natt	Nat	Natt	Natt
Hayır	No (Nay)	Nae	Nee	Nee	Nee (n)	Nee	Nee/Nai	Nee/Nein/Nö	Nē	Nei	Nei	Nej/Nä	Nej	Nei	Nei
Eski/ Yaşlı	Old (but: elder, eldritch)	Auld	Âld	Oud	Gammel ⁹/Oud	Oll	Old/Olleg	Alt	Sineigs	Gamall (maar: eldri, elstur)	Gamal (ama: eldri, elstur)	Gammal (ama: äldre, äldst)	Gammel (ama: ældre, ældst)	Gammel (maar: eldre, eldst)	Gam(m)al (ama: eldre, eldst)
Bir	One	Ane	Ien	Een	Een	Een	Aine	Eins	Áins	Einn	Ein	En	En	En	Ein
(bir ölçü birimi)	Ounce	Unce	Ûns	Ons	Ons	Ons	Onze	Unze	Unkja	Únsa	Únsa	Uns	Unse	Unse	Unse
Kar	Snow	Snaw	Snie	Sneeu	Sneeuw	Snee	Snij/Snèj	Schnee	Snáiws	Snjór	Kavi/Snjógvur	Snö	Sne	Snø	Snø
Taş	Stone	Stane	Stien	Steen	Steen	Steen	Stain	Stein	Stáins	Steinn	Steinur	Sten	Sten	Stein	Stein
Bu	That	That	Dat	Daardie/Dit	Dat/Die	Dat/Dit	Dat/Dij	Das	Þata	Það	Tað	Det	Det	Det	Det
İki	Two/Twain	Twa	Twa	Twee	Twee	Twee	Twij/Twèje	Zwei/Zwo	Twái	Tveir/Tvær/Tvö	Tveir/Tvey/Tvær/Tvá	Två	To	To	To¹⁰
Kim	Who	Wha	Wa	Wie	Wie	Wokeen	Wel	Wer	Ƕas/Hwas	Hver	Hvør	Vem	Hvem	Hvem	Kven
Kurt/Solucan	Worm	Wirm	Wjirm	Wurm	Worm/Wurm	Worm	Wörm	Wurm	Maþa	Maðkur/Ormur	Maðkur/Ormur	Mask/Orm ¹¹	Orm	Makk/Mark/Orm	Makk/Mark/Orm ¹²

Kaynakça

Orijinal kaynak: cermen dilleri. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

↩
↩
↩
↩
Anlamı 'patates'. Elma 'Súrepli'dir. ↩
Brett Güney Almanya'da kullanılır, Bord Kuzey Almanya'da kullanılır ↩
Artık sadece birleşik sözcükte kullanılır, mesela hoofpyn (baş ağrısı) ve hoofstad (başkent). ↩
Eski dil: artık sadece birleşik sözcüklerde kullanılırm mesela 'heimwee' (gurbet çekme). ↩
Eski ve bozuk. ↩
Dialektlerde Tvo/Två/Tvei (m)/Tvæ (f)/Tvau (n). ↩
↩
Orm 'yılan' demek. ↩